Beeld en Geluid plaatst oorlogsradio De Brandaris en Herrijzend Nederland online
Volledige collecties beschikbaar op website Beeld en Geluid
Het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid publiceert in de aanloop naar 4 en 5 mei de volledige archieven van Radio De Brandaris en Radio Herrijzend Nederland online. Meer dan honderd bewaarde uitzendingen zijn te beluisteren op de collectiewebsite, in.beeldengeluid.nl
Omdat Philips in het geheim aan een radiozender had gebouwd, kon Radio Herrijzend Nederland kort na de bevrijding van Eindhoven starten met uitzenden. De eerste uitzending vond plaats op 3 oktober 1944. De uitzendingen waren bedoeld om de Nederlanders in bezet gebied moed in te spreken en te voorzien van nieuws vanaf bevrijd grondgebied. Zo opent de zender met een verslag van de viering van de bevrijding van Tilburg vanuit een reportagewagen. Ook mensen die bezet gebied hebben te weten te ontsnappen komen aan het woord: “Ik kan u niet zeggen wat het is geen Duitser meer te zien, vrij te zijn.” Ook het enorme gebrek aan voedsel komt ter sprake in interviews. Na de bevrijding blijft Herrijzend Nederland uitzenden om luisteraars te informeren over de ontwikkelingen in de nasleep van de oorlog, zoals het beleid van het nieuwe kabinet en de vervolging van landverraders.
“Goedemorgen luisteraars op zee”
Radio De Brandaris was een radiozender voor Nederlandse zeevarenden, die in 1941 en 1942 uitzond naast Radio Oranje. De Brandaris zond nieuwsberichten, toespraken en liedjes uit en was, in tegenstelling tot Radio Oranje, niet gebonden aan censuur van de Nederlandse regering in ballingsschap of de BBC. Zo werd hier bijvoorbeeld wel over ‘moffen’ gesproken, waar dat op Radio Oranje niet mocht. Uiteindelijk gingen beide zenders samen verder als Radio Oranje en kreeg de voormalige redactie van De Brandaris daar meer vrijheid.
Publiek domein
Van een groot deel van het materiaal zijn de auteursrechten verlopen, waardoor deze opnames in het publieke domein vallen. Beeld en Geluid stelt het materiaal daarom ook beschikbaar via Wikimedia Commons, zodat het kan worden hergebruikt om bijvoorbeeld artikelen op Wikipedia te verrijken. Beeld en Geluid blijft hiermee de grootste leverancier van audiovisuele content op Wikimedia ter wereld.
